ของขวัญ(The Gift) ของMarcel Mauss โดยนัฐวุฒิ สิงห์กุล

งานเรื่อง The Gift ของ Marcel Mauss

                

 

ประวัติของ Marcel Mauss เขาเกิดวันที่10พฤษภาคม 1872 ที่ประเทศฝรั่งเศส และเขาเสียชีวิตที่เมืองปารีส ประเทศฝรั่งเศสในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ปี1950

          มาร์เซล มอสส์ เป็นนักสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาชาวฝรั่งเศส (French Sociologist and เขาใช้วิธีทางชาติพันธุ์วิทยา (Ethnology) ในการสศึกษาเปรียบเทียบและวิเคราะห์เกี่ยวกับวัฒนธรรม  มุมมองเชิงทฤษฎีและวิธีวิทยาของเขาเกี่ยวกับวิธีการเชิงชาติพันธุ์วิทยา ที่มีอิทธิพลกับนักมานุษยวิทยาหลายท่าน อาทิ Claude Levi-Strauss ,A.R. Radcliffe-Brown,E.E. Evans-Pritchard และ Melville J. Herskovits เป็นต้น

          มาร์เซล มอสส์ เป็นหลานของของนักสังคมวิทยาชื่อดังอย่าง อีมิล เดอร์ไคม์ ที่สนับสนุนและผลักดันการก่อรูปทางความคิดและภูมิปัญญาทางวิชาการของเขา มอสส์มีส่วนช่วยเหลืออีมิล เดอร์ไคม์ในการเตรียมงานที่สำคัญของเขา ในเรื่อง “Suicide” ที่เป็นผลงานที่มีชื่อเสียงของเดอร์ไคม์ ในช่วงปี1902 เขาเป็นอาจารย์สอนวิชาศาสนาพื้นเมือง(primitive religion) ที่ the École Pratique des Hautes Études (“Practical School of Higher Studies”) ในปารีส ประเทศฝรั่งเศส  เขาเป็นผู้ก่อตั้งสถาบันชาติพันธุ์วิทยาในมหาวิทยาปารีสในช่วงปี1925 นอกจากนี้เขายังเป็นนักเคลื่อนไหวทางสังคม

งานที่มีชื่อเสียงของ Marcel Mauss 1925 ชื่อ The Gift: The Form and Reason for Exchange in Archaic Societies  ซึ่ง3สนามสำคัญของหนังสือเล่มนี้คือ พันธะผูกพัน(obligation)กับการให้(to give) การได้รับ(, to receive)และการจ่ายกลับคืน(to repay) โดยในประเด็นเรื่องของขวัญ (Gifts)สอดคล้องกับสิ่งที่มาเชล มอสส์ มองว่าไม่ใช่แค่การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลเท่านั้น แต่เป็นความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่ม ความสัมพันธ์ที่ซึ่งยึดโยงทั้งหมดที่เรียกว่า  “prestations”

อะไรคือ Prestation

Prestation เป็นมากกว่าการแลกเปลี่ยนง่ายๆธรรมดา แต่มันรวมถึงการตอบแทนซึ่งกันและกัน(reciprocity)และพันธะสัญญา(obligations) ทั้งหมดนี้คือปรากฏการณ์ทางสังคม ( social phenomenon) ไม่ใช่แค่เพียงปัจเจกบุคคลเท่านั้นแต่ยังรวมถึงกลุ่มที่กำหนดพันธะสัญญาของการแลกเปลี่ยนและสัญญาที่พึ่งพากับคนอื่นๆหรือสิ่งอื่นๆ ดั้งนั้นสิ่งที่แลกเปลี่ยนไม่ใช่เพียงทรัพย์สมบัติหรือความมั่งคั่งเพียงอย่างเดียว

 ในงานเรื่องของขวัญ (The Gift) เป็นการศึกษารูปแบบของการแลกเปลี่ยนในหมู่เกาะ Melanesia ,Polynesia และ Northwestern Northของ  America ผ่านการสำรวจความเชื่อทางศาสนา เศรษฐกิจและการแลกเปลี่ยน และกฎหมาย รวมถึงตำนานเรื่องเล่าต่างๆ ภายใต้ลักษณะของการให้(Giving) การได้รับ(Receiving)และการจ่ายกลับคืน(Repaying)

                   ในงานเรื่อง The Gift ชี้ให้เห็นตัวอย่างของ ข้อห้ามในเรื่องความสัมพันธ์ของคนเชื้อสายเดียวกัน สายตระกูลเดียวกัน(Incest taboo)คือกฏเกณฑ์ของการตอบแทนซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นกฏเกณฑ์เชิงสังคมมากว่ากฏเกณฑ์ทางชีววิทยาและทางพันธุกรรม หน้าที่ของข้อห้ามดังกล่าว ได้สร้างพื้นที่ของการแลกเปลี่ยนระหว่างกลุ่ม การสร้างพันธมิตรระหว่างกลุ่ม การแลกเปลี่ยนได้สร้างระบบของการติดต่อสื่อสาร( systems of communication)

คำกล่าวที่ว่าถ้าเพื่อนคุณให้ของขวัญคุณต้องให้ของขวัญตอบแทนเพื่อนคุณ “If Friends make gifts, Gifts Make Friends”  ในงานของ Marcel Mauss ที่ชี้ให้เห็นว่าเพื่อการรักษาความสัมพันธ์ทางสังคมให้คงอยู่ เราจะต้องมีการแลกเปลี่ยนบางสิ่งบางอย่างระหว่างกัน  (In order for social relationships to exist, we must exchange something …) การสื่อสารเหมือนการแลกเปลี่ยนทางภาษา เป็นเหมือนการแลกเปลี่ยนสิ่งของในพิธีเฉลิมฉลองและเศรษฐกิจ(the economic and/or ceremonial exchange of goods) รวมทั้งการแลกเปลี่ยนคู่สมรส(the exchange of spouses)

ดังนั้นการแลกเปลี่ยนคือสิ่งที่มีความสำคัญสำหรับการสร้างและการรักษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางสังคม