ทำไมต้องศึกษาเศรษฐกิจด้วยมุมมองทางมานุษยวิทยา

ทำไมต้องศึกษาเศรษฐกิจด้วยมุมมองทางมานุษยวิทยา

ความแตกต่างระหว่างมุมมองทางเศรษฐศาสตร์กับมุมมองทางมานุษยวิทยาในการศึกษาเรื่องเศรษฐกิจ (Economic Perspective, Anthropology Perspective)

   เศรษฐกิจ” (Economy) มาจากกรีกว่า “oikos” แปลว่าบ้าน(House) และ “Nemein” แปลว่า การจัดการ (to manage) ดังนั้น “เศรษฐกิจ” จึงหมายถึง การจัดการครอบครัว (Household management) คือ มีความชำนาญในการจัดการเรื่องครอบครัว (Skilled in the management of a household) ในภาษาอังกฤษใช้คำว่า “Economics” หรือ เศรษฐกิจ คือ เศรษฐกิจเป็นส่วนหนึ่งของวิชาเศรษฐศาสตร์การศึกษาเรื่องเศรษฐกิจ ก็คือการศึกษาถึงวิชาเศรษฐศาสตร์ ซึ่งเศรษฐศาสตร์เป็นสาขาวิชาหนึ่งในวิชาสังคมศาสตร์ศึกษาถึงเรื่องของมนุษย์และเศรษฐกิจควบคู่กันไป 

ในความหมายของคำว่าเศรษฐศาสตร์กับเศรษฐกิจ ทั้งแนวคิดเรื่องเศรษฐศาสตร์ กับ เศรษฐกิจมีความต่างกัน  ในแง่ที่เศรษฐกิจคือแบบแผนของกิจกรรมที่มีเป้าหมายเป็นผลตอบแทนทางวัตถุ  ในขณะที่เศรษฐศาสตร์คือแนวคิดทฤษฎี หรือสมมุติฐานเพื่อใช้สำหรับวิเคราะห์กิจกรรมที่หวังผลตอบแทน  ทุกๆสังคมจะมีระบบความคิดเพื่อแยกประเภท และให้คำปรึกษาในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ    ความคิดเรื่องเศรษฐกิจของนักปรัชญาออย่างอริสโตเติล มองว่าเศรษฐกิจเกี่ยวข้องกับเรื่องระบบคุณค่าที่ยุติธรรม และการทำให้ชุมชนอยู่รอดอย่างมั่นคง

การศึกษาเศรษฐกิจ (ECONOMIC STUDY) ศึกษาอะไร?

   การศึกษาเศรษฐกิจ ศึกษากิจกรรมการแลกเปลี่ยนสิ่งของระหว่างคนในสังคม โดยใช้เงินหรือสิ่งของในการแลกเปลี่ยน การศึกษาวิธีการเลือกใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดนำไปผลิตสินค้าต่างๆและจ่ายแจกระหว่างสมาชิกในสังคมเพื่อการบริโภค การศึกษาเกี่ยวกับมนุษย์ในธุรกิจธรรมดาของชีวิต ได้แก่การหาเลี้ยงชีพ ความสนุกสนานของชีวิต และการศึกษาวิธีการที่มนุษย์ดำเนินการธุรกิจในการจัดกิจกรรมเกี่ยวกับการบริโภคและการผลิต สุดท้ายคือศึกษาเกี่ยวกับการผลิต การบริโภค การแจกจ่ายและการแลกเปลี่ยน

สาระหลักของเศรษฐกิจ (Subject matter of economic)

               เริ่มต้นจาก Aristotle นักคิดนักปรัชญาที่ยิ่งใหญ่บอกว่าสาระหลักของเรื่องเศรษฐกิจคือ การจัดการเศรษฐกิจของรัฐและครัวเรือน “economic management   of state and household” ในขณะที่ อดัม สมิธ (Adam Smith) มองว่าเศรษฐกิจคือการศึกษาสาเหตุและความมั่งคั่งของชาติ  แต่มาร์แชล ชาร์ลิน (Marshall Shalin) มองว่าเศรษฐกิจคือการศึกษาเกี่ยวกับกิจกรรมของมนุษย์ในสังคมทั้งหมดที่เชื่อมโยงกับวัตถุที่มีความสำคัญจำเป็นเกี่ยวกับความมั่งคั่ง(welfare) อีกด้านหนึ่ง Paul A Samuelson, Boulding, Leftwitch etc. ให้ความหมายของเศรษฐกิจที่เชื่อมโยงกับเนื้อหาสาระหลักของเศรษฐกิจที่ต้องประกอบด้วย3ประเด็นคือ 1.กิจกรรมทางเศรษฐกิจ Economic activities 2.ระบบเศรษฐกิจ( Economic Systems) 3.นโยบายทางเศรษฐกิจ(Economic Policies)

ในเรื่องของกิจกรรมทางเศรษฐกิจสามาถแบ่งแยกออกเป็น 2ลักษณะคือ 1. ประเภทหรือลักษณะของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ เช่นเป็นลักษณะทางเศรษฐกิจแบบไหน เช่นเศรษฐกิจที่สัมพันธ์กับการผลิต การแจกจ่าย การแลกเปลี่ยนหรือการบริโภค เป็นต้น  และวัตถุประสงค์ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ทำเพื่ออะไร ทำไมต้องทำ เป้าหมายเพื่อใครดังที่ Ragnar Frisch  กล่าวว่า กิจกรรมทางเศรษฐกิจมี2 วัตถุประสงค์หลัก คือการจัดสรรทรัพยากรที่เหมาะสมมาใช้ประโยชน์ และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพ

ภายใต้การมองเศรษฐกิจใน2ระดับ ระดับแรกคือระดับมหภาคที่สัมพันธ์กับการจ้างงานอย่างเต็มที่ รายได้ประชาชาติ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ เส้นทางการค้า การค้าระหว่างประเทศ และการคลังสาธารณะ

ในขณะที่ในระดับจุลภาคหรือเศรษฐศาสตร์แบบจุลภาคจะมองไปที่เรื่องของสวัสดิการ ทฤษฎีเกี่ยวกับความต้องการซื้อ ทฤษฎีเกี่ยวกับการผลิต การกำหนดราคาและการแจกจ่าย

ในเรื่องของระบบเศรษฐกิจโดยทั่วไปจะมี3ลักษณะ คือระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม เศรษฐกิจแบบสังคมนิยมและเศรษฐกิจแบบผสม ซึ่งสัมพันธ์กับการให้อำนาจกับคนกลุ่มต่างๆในทางเศรษฐกิจ การแข่งขัน การลงทุนและการผลิต บางประเทศจะเปิดให้แข่งขันเสรี โดยรัฐจะไม่เข้าไปแทรกแซง ในขณะที่บางประเทศรัฐบาลจะเข้าไปดำเนินการควบคุม บางประเทศก็จะมีทั้งการเปิดเสรีและการควบคุมในกิจกรรมบางอย่างที่อาจจะกระทบต่อวิถีชีวิตของประชาชนส่วนใหญ่ หากปล่อยให้บริษัทเอกชนบางกลุ่มผูกขาด ดังเช่น ไฟฟ้าและน้ำประปา รัฐจะเข้าไปลงทุนร่วมหรือผูกขาดกิจการประเภทนี้แต่เพียงผู้เดียวเป็นต้น

  เศรษฐกิจคือการศึกษาว่ามนุษย์และสังคมมีวิถีทางในการเลือกที่จะใช้หรือไม่ใช้เงินกับผลผลิตจากทรัพยากรที่ขาดแคลนหายากที่สามารถนำไปสู่ทางเชือกในการใช้ประโยชน์ในการผลิตสินค้าที่มีความหลากหลายและการแจกจ่ายสำหรับการบริโภคทั้งในปัจจุบันและอนาคตระหว่างกลุ่มคนที่หลากหลายและกลุ่มต่างๆในสังคม