Public Anthropology

****มานุษยวิทยาและการเคลื่อนย้าย...รีวิวความคิดคร่าวๆ (ว่างๆเซ็งๆก็นั่งเขียนงานดีกว่าครับ ก่อนเริ่มทำมคอ.3ป.โท ) การเคลื่อนย้ายมกลายเป็นประเด็นที่ได้รับความสนใจร่วมกันในโลกแห่งชีวิตของผู้คนที่กำลังปั่นป่วนอลหม่าน การคลื่อนย้ายไม่เพียงแต่เกี่ยวโยงกับผู้คนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงมิติทางวัฒนธรรม มิติทางประวัติศาสตร์ที่บอกเราถึงเรื่องราวที่ซับซ้อนของการเคลื่อนไหวของมนุษย์ ที่เป็นการเคลื่อนไหวที่มีลักษณะซับซ้อน เชื่อมโยงกับจินตภาพทางสังคม และประสบการณ์ (Cresswell, 2006) ผู้คนทั่วโลกเชื่อมต่อถึงกันมานานแล้ว ประชากรมีลักษณะเป็นผู้ที่เคลื่อนไหว และอัตลักษณ์ของพวกเขามักจะลื่นไหล หลากหลายและมีบริบท สิ่งสำคัญในการทำความเข้าใจก็คือเราต้องยอมรับรูปแบบต่างๆ (ในเชิงประวัติศาสตร์ เชิงบริบทของพื้นที่) ที่การเคลื่อนย้ายได้เกิดขึ้น เนื่องจากวิธีการที่ผู้คนเคลื่อนไหวมีความเชื่อมโยงอย่างมากต่ออิทธิพลทางวัฒนธรรมและสังคมของพวกเขา (Casimir and Rao, 1992) วรรณกรรมในเชิงวิชาการเต็มไปด้วยคำอุปมาอุปมัยที่พยายามอธิบายและสร้างการรับรูการเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่และการเคลื่อนไหวเชิงเวลาเช่น การทำลายเส้นแ...

วัฒนธรรมการทอผ้าแบบกี่เอว ในหนังสือ Textiles from the Andes โดย Penelope Dransart และ Helen Wolfe เป็นหนังสือที่นำเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับผ้าทอจากภูมิภาคแอนดีส ซึ่งครอบคลุมวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์การทอผ้าของชาวอินคาและกลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ ในภูมิภาคนี้ หนังสือเล่มนี้สำรวจความซับซ้อนทางเทคนิค การออกแบบลวดลาย และบทบาททางสังคมและพิธีกรรมของผ้าในชีวิตของชาวแอนดีส ผู้เขียนได้เขียนหนังสือที่เจาะลึกถึงประวัติศาสตร์และความสำคัญของการทอผ้าในวัฒนธรรมแอนดีส (Andes) ครอบคลุมถึงภูมิภาคที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอินคา (ปัจจุบันคือเปรู โบลิเวีย และส่วนหนึ่งของชิลี) หนังสือเล่มนี้อธิบายถึงวิธีการทอผ้าและการใช้กี่เอว (backstrap loom) ในกระบวนการผลิตผ้า พร้อมทั้งเชื่อมโยงกับบริบททางวัฒนธรรมและสังคมในแง่ของพิธีกรรม ชนชั้น และสถานะทางสังคม ความสำคัญทางวัฒนธรรมของผ้าในแอนดีส ผ้าทอในแอนดีสมีความหมายเชิงวัฒนธรรมที่ลึกซึ้ง ไม่ใช่เพียงแค่การใช้งานในชีวิตประจำวัน แต่ยังเป็นตัวแทนของความเชื่อทางศาสนาและพิธีกรรม ผ้าทอถูกใช้ในพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ การบูชาเทพเจ้า และการทำพิธีฝังศพ นอกจากนี้ ผ้าท...

หนังสือ Anthropology of Violence and Conflict โดย Bettina E. Schmidt และ Ingo W. Schroeder เป็นหนังสือที่สำรวจความรุนแรงและความขัดแย้งในหลากหลายบริบททางสังคม วัฒนธรรม และชาติพันธุ์ โดยมุ่งเน้นการศึกษาความรุนแรงในฐานะที่เป็นปรากฏการณ์ทางสังคมและการเมืองที่มีผลกระทบอย่างกว้างขวาง หนังสือเล่มนี้นำเสนอมุมมองเชิงมานุษยวิทยาเพื่อทำความเข้าใจรูปแบบและสาเหตุของความรุนแรงในบริบทที่แตกต่างกัน รวมถึงวิธีที่ความรุนแรงถูกทำให้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันในบางชุมชน สาระสำคัญของหนังสือแบ่งออกเป็นบทที่วิเคราะห์ความรุนแรงและความขัดแย้งจากหลายมุมมอง อาทิ ความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์ (symbolic violence) ความรุนแรงทางโครงสร้าง (structural violence) และการใช้ความรุนแรงเพื่อรักษาอัตลักษณ์ทางสังคมหรือชาติพันธุ์ ผู้เขียนทั้งสองได้รวบรวมกรณีศึกษาจากหลากหลายภูมิภาคทั่วโลก ตั้งแต่แอฟริกา เอเชีย ตะวันออกกลาง ไปจนถึงยุโรป เพื่อเสนอแนวทางวิเคราะห์ที่ครอบคลุม โดยแนวคิดในการมองความรุนแรงของ Bettina E. Schmidt และ Ingo W. Schroeder ที่น่าสนใจคือ 1. ความรุนแรงในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของระบบสังคม Bettina E. Schmidt แล...

หนังสือ “Profiles in Ethnology” เขียนโดย Elman R. Service เป็นหนังสือคลาสสิกในด้านมานุษยวิทยาที่รวบรวมข้อมูลเชิงชาติพันธุ์วิทยาเกี่ยวกับกลุ่มชนต่างๆ ทั่วโลก โดยเน้นการวิเคราะห์ทางวัฒนธรรมและโครงสร้างสังคมของชุมชนมนุษย์ หนังสือเล่มนี้พิมพ์ครั้งแรกในปี 1958 และได้รับการปรับปรุงข้อมูลในรุ่นหลังๆ เพื่อให้ทันสมัยมากขึ้น สาระสำคัญของหนังสือ Profiles in Ethnology คือการมุ่งเน้นการอธิบายลักษณะและวิถีชีวิตของกลุ่มชนในสังคมแบบต่างๆ รวมถึงการแยกแยะความแตกต่างทางวัฒนธรรมในด้านโครงสร้างสังคม เศรษฐกิจ ศาสนา และวิถีชีวิตทางการเมือง โดยจัดกลุ่มสังคมเป็น 4 ประเภทหลัก 1. กลุ่มชนเผ่า (Band societies): สังคมขนาดเล็กที่มักอาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกล เช่น ชนเผ่าอินเดียในทวีปอเมริกาเหนือ 2. สังคมแบบเผ่า (Tribal societies): สังคมที่มีการจัดองค์กรที่ซับซ้อนขึ้น เช่น ชาว Nuer ในแอฟริกา 3. สังคมที่มีผู้นำ (Chiefdoms): สังคมที่มีการแบ่งชั้นทางสังคม เช่น ชาว Polynesians 4. สังคมที่มีรัฐ (State societies): สังคมที่มีโครงสร้างการปกครองเป็นรัฐ เช่น อาณาจักรในเมโสโปเตเมีย ตัวอย่างเชิงรูปธรรม ที่น่าสนใจคือหนัง...

หนังสือ Yanomamö: The Fierce People เป็นหนังสือที่เขียนโดย Napoleon A. Chagnon นักมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1968 หนังสือเล่มนี้เป็นการศึกษาภาคสนามเกี่ยวกับชนเผ่า Yanomamö ซึ่งเป็นกลุ่มชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ป่าเขตร้อนของประเทศเวเนซุเอลาและบราซิล หนังสือ “Yanomamö: The Fierce People” โดย Napoleon A. Chagnon ได้รับความสนใจอย่างมากในการศึกษาทางมานุษยวิทยา โดยเฉพาะในเรื่องของการใช้ความรุนแรงและโครงสร้างทางสังคมของชนเผ่า Yanomamö ซึ่งเป็นกลุ่มชนพื้นเมืองในป่าดงดิบแถบเวเนซุเอลาและบราซิล สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้มุ่งเน้นที่การสำรวจชีวิตประจำวัน ความรุนแรง และการต่อสู้ของชนเผ่า Yanomamö โดย Chagnon นำเสนอว่า ความรุนแรงและสงครามระหว่างกลุ่มชนมีบทบาทสำคัญในสังคมของพวกเขา ซึ่งเกิดจากความขัดแย้งเรื่องทรัพยากร ที่ดิน ผู้หญิง และการแก้แค้น Yanomamö ถูกนำเสนอในฐานะกลุ่มที่มีความรุนแรงสูงในเชิงของการปะทะทางกายภาพภายในกลุ่มและระหว่างกลุ่ม ซึ่งนำไปสู่การสร้างชื่อเสียงของพวกเขาในฐานะ “the fierce people” คำว่า “The Fierce People” หมายถึงคำที่ Napoleon A...

ผมนึกถึงเวลาผมลงภาคสนาม ผมชอบเขียนผังพื้นที่ วาดภาพ ว่ามีอะไรอยู่บ้าง มีแหล่งอาหารอะไรน่าสนใจ และมีความหมายในวัฒนธรรมอาหารของกลุ่มชาติพันธุ์ อาหาร เป็นประเด็นที่ได้รับการศึกษาอย่างมากมาย ไม่ว่าจะเป็นวิทยาศาสตร์ โภชาการ หรือมุมมองด้านวัฒนธรรม และวิวัฒนาการของอาหาร นอกจากนี้ยังแสดงให้เห็นถึงมุมมองทางภูมิศาสตร์ ภูมิวัฒนธรรม และวิถีชีวิตที่หลากหลาย อาหารประจำกลุ่มชาติพันธุ์เกี่ยวข้องกับมรดกหรือการส่งผ่านวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ โดยผสมผสานผลิตผลพืชพรรณในท้องถิ่นและแหล่งอาหารจากสัตว์ป่าและสัตว์ที่เลี้ยง ในวิถีเมนูอาหารชาติพันธุ์ อาหารของกลุ่มชาติพันธุ์จึงอาจนิยามได้ว่าคือ อาหารที่เกิดจากมรดกและวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ได้ใช้ความรู้เกี่ยวกับวัตถุดิบในท้องถิ่นของพืชและ/หรือแหล่งอาหารสัตว์มายริโภคในชีวิตประจำวัน ภายใต้การช่วงชิงความหมาย จากวาทกรรมว่าด้วยอาหารประจำชาติ ที่มีลักษณะคลุมเครือ เป็นการสร้างภาพแทนและไม่ได้สะท้อนความจริงของอาหารในภูมิภาคหรือพื้นที่เหล่านั้น (ชาติเกิดขึ้นมาทีหลังแต่ชนเผ่าพื้นเมือง กลุ่มชาติพันธุ์ดำรงอยู่มาก่อนนยาวนาน)ในความหมายที่ครอบคลุมมากขึ้น อา...

เมื่อพูดถึงความสัมพันธ์ของศาสนากับทุนนิยม ผมนึกถึงหนังสือชื่อ Religion and the Rise of Capitalismโดย Benjamin M. Friedman เป็นหนังสือที่วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาและการพัฒนาระบบทุนนิยม โดยผู้เขียนสำรวจว่าความคิดทางศาสนา โดยเฉพาะคริสต์ศาสนาภายหลังการปฏิรูปโปรเตสแตนต์ (Protestant Reformation) มีอิทธิพลต่อแนวคิดทางเศรษฐกิจและการเติบโตของทุนนิยมสมัยใหม่อย่างไร เนื้อหาหลักของหนังสือประกอบด้วยความคิดที่น่าสนใจคือ 1. ความคิดทางศาสนาที่สนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจ Friedman อธิบายว่า แนวคิดศาสนาที่ส่งเสริมคุณธรรมส่วนบุคคล เช่น การทำงานหนัก ความอดออม และการลงทุนในอนาคต สะท้อนออกมาในพฤติกรรมทางเศรษฐกิจของสังคมยุโรปช่วงต้นศตวรรษที่ 17 และ 18 ศาสนาโปรเตสแตนต์เน้นย้ำถึงความสัมพันธ์ระหว่างการประพฤติดีในโลกนี้กับการประสบความสำเร็จในชีวิตหลังความตาย ทำให้การแสวงหาความมั่งคั่งในโลกนี้ไม่ถูกมองว่าเป็นบาป 2. การเปลี่ยนแปลงความคิดเรื่องบาปและความร่ำรวย โดย Friedman วิเคราะห์ว่าการปฏิรูปศาสนาเปลี่ยนมุมมองเรื่อง “บาป” ที่เกี่ยวข้องกับความมั่งคั่งและการใช้ชีวิตอย่างหรูหรา คริสตจักรคาทอลิกดั้งเดิมม...