ความศักดิ์สิทธิ์ (sacred) และสิ่งธรรมดาสามัญ (Profane) โดยนัฐวุฒิ สิงห์กุล

แนวคิด Sacred และ Profane เป็นแนวคิดสำคัญที่มาจากผลงานของนักสังคมวิทยาชาวฝรั่งเศส Émile Durkheim ที่ใช้เพื่ออธิบายการแบ่งแยกทางวัฒนธรรมและศาสนา โดยมีเนื้อหาสาระสำคัญดังนี้ 1. Sacred (สิ่งศักดิ์สิทธิ์) หมายถึงสิ่งที่ถูกมองว่าสูงส่ง มีความสำคัญ หรือมีคุณค่าเชิงศาสนาและวัฒนธรรม สิ่งนี้เป็นสิ่งที่ต้องให้ความเคารพและมีพิธีกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น ศาสนสถาน เทวรูป หรือสัญลักษณ์ทางศาสนา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งที่เกี่ยวกับพระเจ้าเสมอไป แต่สามารถหมายถึงสิ่งใดๆ ที่มีความสำคัญต่อชุมชนและกลุ่มคน พิธีกรรม (rituals) และ กฎเกณฑ์ (taboos) มีความเกี่ยวข้องกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพื่อป้องกันการละเมิดหรือการไม่เคารพสิ่งศักดิ์สิทธิ์นั้น 2. Profane (สิ่งธรรมดา หมายถึงสิ่งที่เป็นเรื่องทั่วไปในชีวิตประจำวัน หรือสิ่งที่ไม่มีคุณค่าหรือความสำคัญเชิงศาสนาหรือเชิงสัญลักษณ์ สิ่งธรรมดาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของคนทั่วไป ไม่ต้องการความเคารพหรือพิธีกรรมใด ๆ สิ่งธรรมดา เป็นสิ่งที่อยู่ตรงกันข้ามกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และถูกมองว่าเป็นสิ่งที่ไม่สำคัญในเชิงจิตวิญญาณหรือวัฒนธรรม ตัวอย่างของสิ่งธรรมดาอาจเป็นกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น การกิน การทำงาน หรือการเล่น เนื้อหาสำคัญของแนวคิด Sacred และ Profane 1. การแบ่งแยกทางวัฒนธรรม Durkheim เชื่อว่าทุกสังคมมีการแบ่งแยกระหว่างสิ่งศักดิ์สิทธิ์และสิ่งธรรมดา โดยสิ่งนี้ช่วยสร้างโครงสร้างและระเบียบในสังคม การสร้างขอบเขตชัดเจนระหว่าง Sacred และ Profane ช่วยให้ชุมชนสามารถรักษาอัตลักษณ์และคุณค่าร่วมกัน 2. บทบาทของศาสนา ศาสนาเป็นศูนย์กลางของแนวคิดนี้ โดยทำหน้าที่กำหนดและรักษาขอบเขตระหว่างสิ่งศักดิ์สิทธิ์และสิ่งธรรมดา พิธีกรรมและความเชื่อศาสนาช่วยให้สมาชิกของชุมชนสามารถเข้าใจและรักษาความแตกต่างระหว่างสองสิ่งนี้ 3. ความสำคัญของพิธีกรรม Durkheim มองว่าพิธีกรรม (rituals) มีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โดยการทำพิธีจะช่วยรักษาความศักดิ์สิทธิ์และความเชื่อในสิ่งนั้น การนำแนวคิด Sacred และ Profane ไปใช้ศึกษา แนวคิดนี้สามารถนำไปใช้ในการศึกษาเรื่องของศาสนา วัฒนธรรม และสัญลักษณ์ทางสังคม ตัวอย่างเช่น การศึกษาเกี่ยวกับพิธีกรรมทางศาสนา การใช้แนวคิด Sacred และ Profane ในการทำความเข้าใจว่าเหตุใดบางสิ่งถึงถูกถือว่าเป็นศักดิ์สิทธิ์ และพิธีกรรมใดที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อปกป้องและรักษาความศักดิ์สิทธิ์นั้น การศึกษาเชิงวัฒนธรรม ในสังคมต่าง ๆ อาจมีสิ่งของหรือสัญลักษณ์บางอย่างที่ถูกยกให้เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไม่ใช่เฉพาะในเชิงศาสนา เช่น การเคารพสัญลักษณ์ชาติ หรือการยกย่องผู้นำบางคนอย่างสูงส่ง โดยสรุป แนวคิด Sacred และ Profane ของ Durkheim อธิบายถึงการแบ่งแยกระหว่างสิ่งที่มีคุณค่าทางศาสนาและสัญลักษณ์ และสิ่งธรรมดาทั่วไปในชีวิตประจำวัน ซึ่งช่วยสร้างโครงสร้างและระเบียบในสังคม