Sir Edward Evan Evans-Pritchard เป็นหนึ่งในนักมานุษยวิทยาที่มีอิทธิพลมากที่สุดในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20 ผลงานของเขามีความสำคัญในด้านมานุษยวิทยาสังคม โดยเฉพาะการศึกษาสังคมในแอฟริกาและการวิเคราะห์โครงสร้างทางสังคม วัฒนธรรม ความเชื่อ และศาสนา เขามีส่วนสำคัญในการพัฒนาวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพและทฤษฎีเชิงโครงสร้างในการศึกษาเชิงลึกเกี่ยวกับชนเผ่าต่าง ๆ
หนังสือสำคัญของ Evans-Pritchard มีหลายเล่ม ส่วนใหญ่ศึกษาแอฟริกา อาทิเช่น
1. Witchcraft, Oracles, and Magic Among the Azande (1937)
สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้เป็นงานวิจัยภาคสนามที่มีชื่อเสียงของ Evans-Pritchard เกี่ยวกับชนเผ่า Azande ในแอฟริกากลาง งานนี้เป็นการศึกษาวัฒนธรรมและระบบความเชื่อเกี่ยวกับเวทมนตร์และไสยศาสตร์ของ Azande โดย Evans-Pritchard พยายามอธิบายว่าไสยศาสตร์และเวทมนตร์เป็นส่วนหนึ่งของโครงสร้างทางสังคมและวัฒนธรรมที่ถูกนำมาใช้ในการจัดการกับความไม่แน่นอนและปัญหาที่ไม่สามารถอธิบายได้ในชีวิตประจำวัน
ตัวอย่างเชิงรูปธรรมที่น่าสนใจในงาน Evans-Pritchard แสดงให้เห็นว่าไสยศาสตร์ของ Azande เป็นวิธีการหนึ่งที่สังคมนี้ใช้เพื่อทำความเข้าใจเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ เช่น การเจ็บป่วยหรือความตาย เมื่อเกิดเหตุการณ์ร้าย ๆ ชาว Azande จะใช้ "oracle" หรือพิธีกรรมในการค้นหาว่าใครเป็นผู้ทำไสยศาสตร์เพื่อแก้ไขสถานการณ์ วิธีนี้ช่วยเสริมสร้างความเป็นปึกแผ่นในสังคมและจัดการกับความไม่แน่นอนในชีวิตประจำวัน
2. The Nuer (1940)
สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้เป็นการศึกษาชนเผ่า Nuer ในซูดาน ซึ่งถือเป็นหนึ่งในผลงานที่สำคัญที่สุดในด้านมานุษยวิทยาการเมืองและสังคม Evans-Pritchard วิเคราะห์โครงสร้างทางการเมืองของชนเผ่า Nuer ซึ่งไม่มีรัฐบาลหรือระบบกฎหมายที่เป็นทางการ แต่มีการจัดการสังคมโดยใช้กลไกเครือญาติและการเมืองในเชิงอัตวิสัย
ตัวอย่างเชิงรูปธรรมในงาน Evans-Pritchard อธิบายว่าโครงสร้างของเครือญาติเป็นพื้นฐานสำคัญในการควบคุมสังคมและจัดการความขัดแย้งในหมู่ Nuer เมื่อเกิดข้อพิพาทขึ้น คนในเครือญาติจะมีบทบาทในการแก้ไขข้อพิพาทแทนที่จะใช้ระบบกฎหมายอย่างเป็นทางการ เช่นเดียวกับการเมืองที่ไม่ได้มีศูนย์กลางการควบคุมอำนาจ แต่ใช้การเจรจาและความสัมพันธ์ระหว่างเครือญาติ
3. Nuer Religion (1956)
สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้เป็นการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับศาสนาและความเชื่อของชนเผ่า Nuer โดย Evans-Pritchard เน้นการวิเคราะห์โครงสร้างและฟังก์ชันของระบบศาสนาในสังคมนี้ เขาพยายามอธิบายว่าศาสนาของ Nuer ไม่ใช่แค่ความเชื่อเรื่องวิญญาณและเทพเจ้า แต่เป็นระบบที่เชื่อมโยงกับโครงสร้างทางสังคมและการเมืองในระดับลึก
ตัวอย่างเชิงรูปธรรมในงานนี้ Evans-Pritchard อธิบายว่าพิธีกรรมทางศาสนา เช่น การบูชาเทพเจ้าและวิญญาณ ไม่ได้มีเพียงบทบาททางจิตวิญญาณ แต่ยังเป็นเครื่องมือในการจัดระเบียบทางสังคมและเสริมสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในหมู่ Nuer นอกจากนี้เขายังแสดงให้เห็นว่าการสื่อสารกับวิญญาณยังเกี่ยวข้องกับการจัดการกับสถานการณ์และเหตุการณ์ที่ไม่สามารถควบคุมได้ เช่น ภัยพิบัติหรือการเจ็บป่วย
4. Kinship and Marriage Among the Nuer (1951)
สาระสำคัญของหนังสือเล่มนี้เป็นการวิเคราะห์เชิงลึกเกี่ยวกับระบบเครือญาติและการแต่งงานในชนเผ่า Nuer โดยเขาแสดงให้เห็นว่าการแต่งงานและการสร้างพันธะเครือญาติเป็นกลไกสำคัญในการรักษาความมั่นคงทางสังคม
ตัวอย่างเชิงรูปธรรมในงาน Evans-Pritchard แสดงให้เห็นว่าการแต่งงานแบบเปลี่ยนวัว (bridewealth) เป็นวิธีการหนึ่งที่ Nuer ใช้เพื่อเชื่อมโยงครอบครัวต่าง ๆ เข้าด้วยกัน การมอบวัวเป็นของหมั้นทำให้เกิดพันธะระหว่างเครือญาติ และยังส่งเสริมความเป็นปึกแผ่นในชุมชน
สรุป สาระสำคัญและแนวคิดหลักในงานของ Evans-Pritchard
1. การศึกษาภาคสนามแบบลงลึก โดย Evans-Pritchard เป็นหนึ่งในนักมานุษยวิทยาที่มุ่งเน้นการวิจัยภาคสนามเชิงลึก เขาใช้เวลาหลายปีอาศัยอยู่กับชนเผ่าที่เขาศึกษาเพื่อทำความเข้าใจสังคม วัฒนธรรม และความเชื่อจากมุมมองของคนในสังคมนั้นเอง
2. การปฏิเสธทฤษฎีวิวัฒนาการทางวัฒนธรรม เช่นเดียวกับ Franz Boas, Evans-Pritchard ปฏิเสธแนวคิดวิวัฒนาการทางวัฒนธรรมที่เชื่อว่าสังคมมนุษย์พัฒนาจากขั้นตอนที่เรียงลำดับจาก "ป่าเถื่อน" ไปจนถึง "อารยะ" เขาเน้นการศึกษาโครงสร้างทางสังคมในบริบทของแต่ละวัฒนธรรมโดยเฉพาะ
3. ความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาและสังคม ในการศึกษาศาสนา Evans-Pritchard เน้นว่าความเชื่อและพิธีกรรมทางศาสนามีความเชื่อมโยงกับโครงสร้างทางสังคม ไม่ใช่เพียงแค่การแสดงความศรัทธาทางจิตวิญญาณ แต่ยังเป็นเครื่องมือในการควบคุมและรักษาความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในสังคม
ผลงานของ Evans-Pritchard ยังคงมีอิทธิพลต่อวงการมานุษยวิทยาสังคมในปัจจุบัน โดยเฉพาะในเรื่องการศึกษาระบบความเชื่อ ศาสนา และการเมืองในบริบทของวัฒนธรรมในปัจจุบัน
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น